تاریخ ۱۲ هزار ساله تنباکو

تاریخ ۱۲ هزار ساله تنباکو

کشف نخستین نشانه‌های استفاده بشر از توتون تنها برای مصارف کشاورزی به کار نمی‌رفته و شاید در شکل‌گیری تمدن‌های باستان نقش داشته است !

شواهد جدیدی که دانشمندان از نقاط مرکزی آمریکای شمالی گرد‌آوری کرده‌اند ، نشان می‌دهد که انسان‌ها دست‌کم از ۱۲ هزار و ۳۰۰ سال پیش توتون مصرف می‌کرده‌اند .

بر اساس مطالعه‌ای که در نشریه «نِیچِر هیومن بیهِیویِر» (Nature Human Behaviour) منتشر شد ، در بقایای یک اجاق ساخته ساکنان اولیه صحرای ساوت لِیک سیتی در ایالت یوتا ، چهار دانه سوخته یک گیاه وحشی توتون کشف شده است .

خرید پیپ کلکسیونی

دانه‌های کشف شده از گونه «نیکوتیانا اَتِنیوئِت» (Nicotiana attenuate) است که امروزه هم در این منطقه می‌روید .

دَرِن دوک ، باستان‌شناس از گروه پژوهشی مردم‌شناسی فار وسترن نوادا و نویسنده ارشد این تحقیق ، به خبرگزاری رویترز گفت : « این نوع (توتون) هرگز پرورشی نشد اما تا امروز بومیان این منطقه آن را مصرف می‌کنند . »

پیش از این کشف ، رسوب نیکوتین در چپقی در ایالت آلابامای آمریکا نخستین مورد مصرف گیاه توتون در سه هزار و ۳۰۰ سال پیش به شمار می‌رفت .

این شکارچیان کوچ‌نشین بودند که توتون را در ایالت یوتا کشف کردند . آن‌ها احتمالا یا آن را دود می‌کردند یا قطعاتی از برگ و نیکوتین موجود در آن را به عنوان محرک می‌مکیدند .

این گزارش می‌گوید : « داده‌ها تایید می‌کند که در دوره زمین شناسی « پلیستوُسِن » (دورانی که حدود ۲.۶ میلیون سال پیش آغاز و ۱۱ هزار و ۷۰۰ سال پیش تمام شد) توتون وحشی در مناطق مرکزی آمریکا می‌روییده است و نتیجه می‌گیرد مردم به محض ورود به منطقه ، خواص مخدر آن را شناختند . »

این یافته جدید نمایانگر آن است که مطالعه توتون به عنوان تنها یک گیاه محلی ، باید مجددا ارزیابی شود .

این گزارش توضیح می‌دهد : « این کشف ، مطالعه روی توتون به عنوان گیاهی محلی را مجددا می‌سنجد و مبدا مصرف آن را به هشت تا ۱۰ هزار سال پیش از شکوفایی کشاورزی در آمریکای شمالی و پرورش «ان تاباکوُم» و «ان راستیکا» در کنار محصولات دیگر عقب می‌برد . »

این استفاده زودهنگام از توتون از آن جهت اهمیت دارد که نشان می‌دهد این گیاه تنها برای مصارف کشاورزی به کار نمی‌رفته ، بلکه می‌تواند در شکل‌گیری تمدن‌های باستانی نیز نقش داشته بوده باشد .

دکتر دوک می‌گوید : « حدس ما این است که توتون باید قاعدتا بنیان دانش اکولوژیکی کسانی باشد که بیش از ۱۳ هزار سال پیش در مناطق مرکزی آمریکای شمالی ساکن شده‌اند . »

ناحیه‌ای که اجاق یاد شده در آن یافت شده ، اکنون بستر خشک یک دریاچه در شمال ایالت یوتا است . در آن زمان این منطقه بخشی از یک باتلاق‌هایی وسیع با آب‌وهوایی سرد بوده است .

پژوهشگران ، این ناحیه را « ویش‌بوُن » (جناغ) نامگذاری کرده‌اند زیرا در اجاق استخوان جناغ یک اردک نیز یافت شده است .

به گزارش رویترز با استناد به این تحقیقات ، شکارچیانی که در این منطقه اسکان داشته‌اند از ابزاری از جمله وسایلی تیز و برنده و نوک‌تیز و نیزه ساخته شده از شیشه‌های آتش‌فشانی موسوم به « اُبسیدَین » برای شکار پستانداران بزرگ استفاده می‌کرده‌اند .

خون روی نوک نیزه‌ با نوع خون ماستودون‌ها ، موجوداتی باستانی که تا هنگام انقراض در آخرین دروه یخبندان در شمال و مرکز آمریکا می‌زیستند ، همخوانی دارد .

دکتر دوک در ایمیلی به تارنمای «گیزموُدوُ» گفت که این شکارچیان «بسیار پرتحرک» بوده‌اند و همه ساله صدها کیلومتر جابه‌جا می‌شدند .

او افزود : « نزدیک‌ترین محل رویش این نوع توتون در ۱۳ کیلومتری «ویش‌بون» یافت شده اما بسیار محتمل است که این مردم آن را از جای دیگر یا دورتری جمع‌آوری و با خود آورده باشند . »

به گفته دکتر دوک ، پرورش توتون هزاران سال بعد در نقاط مختلف آمریکا آغاز شد .

این پژوهش می‌گوید : « مصرف اولیه توتون (نوع وحشی) به معنی آن است که پرورش آن (به دست بشر) اجتناب‌ناپذیر بوده است . »

این بدان معنی است که توتون بیشتر برای مقاصد اجتماعی-اقتصادی به کار می‌رفته است تا مصارفی دیگر .

در این گزارش آمده است : « هرچند توتون مصرف غذایی ندارد اما میراث بلندمدت آن برای بشر -هم استفاده و هم سوءاستفاده- نمایانگر جنبه اجتماعی فرهنگی پرورش گسترده آن است که خود را در چارچوبی جدا از انگیزه‌ها و فشارهایی اجتماعی اقتصادی قرار می دهد . »

بعدها مصرف توتون گسترش بیشتری یافت تا جایی که امروز عامل یک بحران سلامتی در جامعه شده است . به گزارش سازمان بهداشت جهانی ، همه ساله بیش از هشت میلیون نفر جان خود را بر اثر عوارض مرتبط با مصرف توتون از دست می دهند .

بیشتر بخوانید : سیگار برگ کوهیبا ( Cohiba )